Ljudi, poslovi i dani

MOJ RAT PROTIV RATA MIODRAGA LEKIĆA

Pred slušaocima u Maloj sali Kolarčeve zadužbine predstavljeno je novo izdanje knjige bivšeg jugoslovenskog ambasadora Miodraga Lekića Moj rat protiv rata.
Delo je prvo objavljeno 2006. u Italiji, i ovenčano italijanskom nagradom „Francesko Alcator“ za najbolju knjigu objavljenu na italijanskom jeziku u konkurenciji autora iz mediteranskih zemalja. Na srpskom jeziku knjigu je sada objavila izdavačka kuća „Katena mundi“ iz Beograda, a novo izdanje je opremljeno predgovorima Darka Tanaskovića i Serđa Romana. Na predstavljanju su govorili Branimir Nešić, direktor i glavni urednik „Katene mundi“, prof. dr Milo Lompar, Ljiljana Smajlović i autor.
„Knjiga Moj rat protiv rata počinje uvodnim poglavljem koje obuhvata period od 23. oktobra 1998. do marta 1999. godine. U njemu Lekić komentariše specifične diplomatske i političke pripreme za otpočinjanje bombardovanja. Rasvetljava do pojedinosti sve što se dešavalo u Rambujeu, posebno ističući finalni ultimatum koji niko ne bi mogao da potpiše. (…) Dnevnički deo prati svaki dan tokom trajanja NATO agresije, da bi određeni zapisi na kraju pokrivali i leto 1999. godine. Time je knjigom obuhvaćeno i raspoređivanje jedinica KFOR-a na Kosovu i Metohiji, drama oko dolaska ruskog kontingenta i pojavljivanje prvih svedočanstava o zločinima OVK posle povlačenja Vojske Jugoslavije“, istakao je Branimir Nešić.
Milo Lompar je naveo da knjiga „danas ima poseban značaj jer se mi nalazimo u jednom procesu koji se zove borba za interpretaciju. Posle borbe za teritorije, koje su karakterisale raspad i razbijanje titoističke Jugoslavije, sada sledi borba za interpretacije. To znači da se naknadno obrazloži, pretumači, preinači i uskladi s postojećim odnosom sila ono što se dogodilo, a to znači da se ponešto od toga zanemari, a ponešto jače naglasi. Nešto od toga pripada našoj stvarnosti. Danas, kada je 20 godina od ulaska NATO-a na KiM i kada su u Prištini visoki vinovnici jednog zločinačkog bombardovanja, mi u Srbiji i Beogradu imamo priliku, koja nije mala, ali je u svakom slučaju nedovoljna, da obeležimo te činjenice razgovorom o knjizi jugoslovenskog ambasadora“.

Knjige kao svakodnevna letopisačka rabota

U Klubu–knjižari–galeriji Glasnik protekle sedmice predstavljena je knjiga Milovana Danojlića Pisma bez adrese III.
Reč je o trećem tomu dela Pisma bez adrese (Službeni glasnik), za koji je Danojlić nedavno dobio Nagradu „Grigorije Božović“ za 2018. godinu, dok je za prvi tom ove knjige 2013. nagrađen priznanjem „Pečat vremena“ za književnost. Pored autora, o ovom delu su govorili književni kritičar Mileta Aćimović Ivkov i Petar V. Arbutina, urednik izdanja i direktor Glasnikovog Sektora za izdavanje knjiga.
Obraćajući se prisutnima, autor je rekao da je duboko dirnut nagradom „koja nosi ime bez razloga i opravdanja streljanog pisca (Grigorija Božovića), a koji je nedavno i sudskim putem rehabilitovan, jer to budi nadu da će i današnje nepravde jednog dana biti ispravljene“. Govoreći o svom radu i tekstovima između korica ovog dela, Danojlić je istakao da su knjige njegova „svakodnevna letopisačka rabota“: „Pored nekih stvari ne mogu da prođem a da nešto ne zabeležim; ne može sve da uđe u prozu ili poeziju, ali može u jednu ovakvu vrstu komentarisanja.“
Mileta Aćimović Ivkov je pisca nazvao „samorodnim“ pesnikom čija nas svaka napisana reč upućuje na to kako čuvati čistotu našeg jezika, ali i piscem koji naše neposredne društvene fenomene zahvata i te kako kritički, stalno tragajući za prostorom sopstvene slobode.
Petar Arbutina je ocenio da su „Pisma bez adrese iznad svega neposredna i zanimljiva svedočanstva, ali i jasan postament na osnovu kojeg možemo da rekonstruišemo sve naše kukavičluke, naše nespokoje i hrabrosti“. Napomenuo je i da ova tri toma zapravo sabiraju Danojlićeve kolumne objavljivane u magazinu Pečat, kao i da se prvi tom počeo pripremati još 2012. godine.

BATA – VEĆI OD ULOGA I ŽIVOTA

Knjiga Veliki filmski znak Božidara Zečevića (Niški kulturni centar i Festival glumačkih ostvarenja Niš, 2018) predstavlja potpunu i sveobuhvatnu monografsku studiju glumačkog veka i dostignuća najpoznatijeg srpskog filmskog glumca Velimira Bate Živojinovića, koji je u više od trista svojih filmskih i televizijskih ostvarenja postao veliki znak svog vremena i srpskog i jugoslovenskog filma. Ovu tekovinu naše kulture razmatra vodeći srpski filmolog Božidar Zečević sa estetičkog, kulturno-istorijskog, filmološkog i semiološkog stanovišta i podrobno analizira uloge velikog glumca, njegov odnos prema životu, filmu i poetici glume. „Ako tražimo lice srpskog filma, onda je to lice Bate Živojinovića, ako tražimo čoveka koji je trebalo da napravi ovu monografiju, onda je to Božidar Zečević“, rekao je na nedavno održanoj promociji ove knjige u Jugoslovenskoj kinoteci Milovan Vitezović. „To je vrhunac jednog autorskog opusa“, dodao je istoričar filma prof. dr Petar Volk, a reditelj Boro Drašković ocenio je da je Veliki filmski znak istraživačko delo koje se čita kao uzbudljiv roman. „U knjizi su sabrana ne samo iskustva jednog glumca i jednog pisca već i iskustvo jedne zemlje i njene kinematografije. Dok čitate knjigu, vi prepoznajete život kroz koji ste prolazili. A Bata je bio veći od uloga i života“, zaključio je Drašković.