IZLOG KNJIGE

Protojerej dr Radomir Milošević i protođakon Radomir Rakić
ZLATNI PSALTIR
Mladinska knjiga

Knjiga koja ima za cilj oživljavanja srpskog verskog, istorijskog i kulturnog nasleđa uz predstavljanje najznačajnijih primera srpske srednjovekovne iluminacije koje prate prerađen Daničićev prevod psaltira.
U saradnji s Bavarskom državnom bibliotekom, iz Minhena, „Zlatni psaltir“ ilustrovan je najvažnijim primercima srednjovekovne srpske iluminacije nastalim krajem 14. veka i ovekovečenim u Srpskom-Minhenskom psaltiru.
Psaltir je, pretpostavlja se, napisan ili za kneza Lazara, ili njegovog sina, despota Stefana Lazarevića. Srpski psaltir ističe se kao jedan od najvažnijih srpskih umetničkih spomenika iz poslednjih godina 14. veka. On je dragocen i kao najobimniji rukopis srpskog minijaturnog slikarstva i kao delo koje je u sebi sadržalo mnogo onih pozitivnih osobina iz kojih se formirao poslednji veliki stil stare srpske umetnosti, stil moravske škole. Radi očuvanja srednjovekovne autentičnosti uz mogućnost čitanja i razumevanja „Zlatnog psaltira“ posebno su dizajnirana ćirilična slova kojima su ispisani Psalmi, u priređenom Daničićevom prevodu, po uzoru na srpski-minhenski psaltir.

Aleksandar Sergejevič Puškin
TAJNI DNEVNIK A. S. PUŠKINA 1836–1837
Čigoja

Dnevnik se odnosi na poslednju godinu Puškinovog života kad su se zbili događaji koji su za posledicu imali fatalan ishod. Pored Puškina, njegove supruge Natalije Nikolajevne Gončarove, duelanta Žorža Dantesa i Puškinovih svastika, Katarine i Aleksandre, u njima je značajnu ulogu odigrao i car Nikolaj Prvi. To je nesumnjivo bio jedan od primarnih razloga zbog kojeg su, 45 minuta posle pesnikove smrti, agenti tajne policije upali u pesnikov kabinet, popisali sve rukopise i odneli ih u zloglasno odeljenje. Puškinov prijatelj, dvoru blizak pesnik V. Žukovski, dobio je naređenje da spali sve što bi moglo da ugrozi reputaciju nacionalnog velikana. Prošlo je petnaest godina od prvog pojavljivanja „Tajnog dnevnika A . S. Puškina 1836 –1837“. Otad je ova knjiga doživela više izdanja na ruskom i prevedena na desetine drugih jezika, a 2001. je, posle brojnih, uglavnom negativnih prikaza i recenzija, objavljena i u Rusiji.
Da li se radi o mistifikaciji ili o delovima originalnih Puškinovih zapisa iz izgubljenog „Dnevnika“, o kojem se priča da ima oko hiljadu stranica i da ga negde u svetu kriju potomci velikog pesnika, ne želeći svetu da otkriju porodičnu tajnu svojih predaka? Nesumnjivo je da u ovoj knjizi ima nešto od „podvodne“, mračne Puškinove stihije, bez koje ne bi bilo ni harmonije ni svetla u njegovoj poeziji.

Džulijan Barns
ŠIROM OTVORENIH OČIJU
Službeni glasnik

Zbirku eseja otvara studija o Žerikoovoj slavnoj slici „Splav Meduze“, koja, svakako u drugačijem kontekstu, čini deo njegovog romana/zbirke priča „Istorija sveta u 10 ½ poglavlja“. Prema rečima Milete Prodanovića, strateški smešten na početak knjige ovaj tekst postavlja okvir za niz Barnsovih studija o slikarima, koje su prvobitno objavljivane u prestižnim časopisima (Modern Painters, London Review of Books…). Govoreći o Žerikou Barns daje jasan pregled narativne potke, političkog konteksta nastanka njegove najpoznatije slike i poetičkih stremljenja samog tvorca ovog remek-dela. U sličnom duhu, u ravnoteži pouzdanih podataka i književne inspiracije, dati su i ostali eseji u ovoj knjizi. Temeljno, dinamično, književnim stilom koji pleni, Barns približava ličnosti i dela umetnika XIX i XX veka. Njegovo pismo odiše „ostrvskom elegancijom“, visokim stepenom nenametljive duhovitosti i obiljem podataka. Usredsređen prevashodno na francusko, ali i britansko slikarstvo novije epohe, Barns premošćuje period burnih transformacija likovnog jezika – od Žerikoa, Kurbea i Delakroa na početku, preko Bonara i Sezana, sve do majstora koji bi se manje ili više mogli smatrati našim savremenicima – Oldenburga, Lusijana Frojda ili Hodžkina. Barnsovi tekstovi o likovnim umetnicima, neporecivo savremeni, čuvaju i ponešto od duha starovremskih eseja: oni odišu verom u misiju slikarstva i čitaoca koji živi u epohi sveopšte lakoće i površnosti, podsećajući da velika umetnost nastaje u preseku radoznalosti, znanja, intuicije i duha…

Milovan Danojlić
PROPLAMSAJI ILI UVOD U ĆUTANJE
Srpska književna zadruga

Godine 1990. u Kolu je objavljen prvi izbor poezije akademika Milovana Danojlića. Izbor iz novijeg pevanja, od 1990. do kraja života (2022), koji je načinio sam autor, svojevrsno je lirsko zaveštanje velikog pesnika. „Pesnik celog dana i celog života“ u trideset godina ovog izbora postao je majstor, mudrac, pesnički bard. Jedna od najvećih figura u 130-godišnjoj istoriji SKZ.

Đorđije Vuković
SRPSKA POEZIJA I ČULNI SVET
Srpska književna zadruga

Izučavajući stilsku figuru sinesteziju kod gotovo svih srpskih pesnika, od usmenih i srednjovekovnih do savremenih, sa dobrim uvidima u svetsko pesništvo, profesor Đorđije Vuković je naporedo napisao i svojevrsnu istoriju (ili pregled) srpske poezije, dajući veliki prilog stilistici i teoriji pesništva. Otkrivanje sinestezije i njenog dejstva u raskošnom koloritu poezije, autor je otkrio i opisao složeni čulni svet analogan jezičkim i pesničkim slikama. Metodološki pristup tekstu omogućio mu je da stvori građu za antologiju srpske poezije i antologijska tumačenja pesama i pesnika.

Amin Maluf
DEZORIJENTISANI
Laguna

Prema rečima autora ovog dela, on se u istom „veoma slobodno inspiriše – svojom mladošću koju je proveo sa prijateljima koji su verovali u bolji svet“. „Iako nijedan lik iz ove knjige ne odgovara nekoj stvarnoj ličnosti, nijedan nije ni potpuno imaginaran. Crpeo sam iz svojih snova, svojih fantazama, svoje griže savesti, koliko i iz uspomena. Protagonisti romana su bili nerazdvojni u mladosti, zatim su se rasuli, posvađali, izgubili iz vida. Ponovo se okupljaju povodom smrti jednoga od njih. Neki nikada nisu hteli da napuste rodnu zemlju, drugi su emigrirali u Sjedinjene Države, Brazil ili Francusku. A putevi koje su sledili odveli su ih u najrazličitijim pravcima. Šta još imaju zajedničko slobodoumna hotelijerka, preduzetnik koji je zgrnuo bogatstvo, i kaluđer koji se povukao iz sveta da bi se posvetio meditaciji? Nekoliko zajedničkih sećanja, i neizlečivu nostalgiju za nekadašnjim svetom“, kaže proslavljeni francuski pisac o svojoj najnovijoj knjizi.

Vladimir Krivošejev
EPIDEMIJE U SRBIJI TOKOM RATNIH GODINA 1912–1918
Prometej

Do sada nepublikovani podaci o epidemijama u Srbiji tokom ratnih godina. Po okončanju epidemije tifusa, stanje u Srbiji se u velikoj meri stabilizovalo, što ne znači da uobičajenih, i ranije uočavanih zaraznih bolesti, koje su se širile, dovodeći do smrtnih ishoda nije bilo. Potom je usledio epidemijski izazov povlačenja preko Albanije, koji je imao velike posledice kako za srpsku vojsku tako i za civilno stanovništvo koje se sa njom povlačilo. Dok su krajem 1915. i početkom 1916. godine iznemogli ljudi u albanskim gudurama a potom i na albanskoj i grčkoj obali masovno umirali od iznurenosti, dodatno komplikovane uobičajenim, i ranije prisutnim zaraznim bolestima, stanje u okupiranoj Srbiji je bilo relativno mirno, ali uz registraciju kratkotrajne pojave kolere među okupacionim austrougarskim vojnicima, kao i među srpskim zarobljenicima, sa malim širenjem na civilno stanovništvo. U većoj meri se smirila i zdravstvena situacija među srpskim vojnicima na
bojištu novoustanovljenog Solunskog fronta, s tim što se, dok su druge zarazne bolesti bile manje zastupljene, pre svega zahvaljujući primeni širokog spektra preventivnih mera, kao nova pretnja pojavila malarija. Opšta situacija je počela da se menja od leta 1918. godine, kada i vojnici na frontu ali i civilno stanovništvo u okupiranoj Srbiji počinje da masovno strada u pandemiji španske groznice. Reč je o bolesti koja je u četiri talasa zahvatila ceo svet, sa veoma visokim stepenom smrtnosti. Ova bolest se po Srbiji širila sa dve strane, od severa, iz Austrougarske, uobičajenim komunikacijama, a sa juga sa oslobodiocima koji su u proboj Solunskog fronta krenuli već zaraženi. Između dva naleta španske groznice, neposredno pre njenog glavnog mortalnog udara, a delom i tokom njega, u Srbiji se uočavaju zagonetne epidemije dizenterije; zagonetne zbog toga što su se one, i to sa veoma velikom smrtnošću, u pojedinim selima znatno većom nego ranije, pojavile istovremeno na različitim, međusobno nepovezanim teritorijama.