Forsiranje Blajburga

Piše Slobodan Ikonić

Karikaturalna komemoracija ustašama na slovenačko-austrijskoj granici ne može da zaseni činjenicu da u Hrvatskoj ustaše uživaju veliku podršku stanovništva, a fašizam, antisemitizam i srbofobija ispoljavaju se nesmanjenom žestinom, dok se najbestijalniji zločini proslavljaju

Slučaj je hteo da je Hrvatska po drugi put položila oružje na Blajburgu. Za razliku od 1945. godine, kada su Blajburg forsirale ustaše bežeći od partizanskih jedinica, sada je to selo na slovenačko-austrijskoj granici forsirala zvanična hrvatska vlast, u želji da obeleži 71. godišnjicu takozvane „blajburške tragedije“, to jest stradanja zarobljenih pripadnika ustaške NDH i drugih Hitlerovih saveznika poginulih u Drugom svetskom ratu. Samo što austrijske vlasti nisu baš imale razumevanja, pa su, uprkos tvrdnji Zagreba o prethodnom dogovoru, uoči komemoracije ovoj „oružanoj formaciji“ oduzele oružje. Slično se dogodilo i ’45. kada su to učinili saveznici, razoružavši ustaške postrojbe.

[restrictedarea]

USTAŠKA KOMEMORACIJA Na protokolarno-ceremonijalnu glupost Zagreba, da pošalje (makar i ceremonijalne) puške u tuđu zemlju na kontroverznu komemoraciju „hrvatskoj vojsci“ iz tzv. NDH, nadovezuje se gaf hrvatskog vojnog vrha, tvrdnja da „Austrijanci nisu dobro koordinirali dogovoreno s hrvatskom stranom“.

Čak su i u Zagrebu neki mediji cinično i sa ironijom prokomentarisali ovaj slučaj navodima da „naoružani vojnici države članice NATO-a, što Hrvatska jeste, upadaju u neutralnu državu, što Austrija jeste, pa ih je neutralna država bila prisiljena razoružati čim su zakoračili na njezino tlo“.

Slučaj Blajburg odnosi se na događaj s kraja Drugog svetskog rata, iz maja 1945, kada je na desetine hiljada vojnika povezanih sa snagama Osovine, koji su bežali iz Jugoslavije nakon kraha Hitlerovog režima, bilo ponovo vraćeno u zemlju i likvidirano u znak odmazde zbog stravičnih zločina u ime ustaškog i nacističkog režima.

Komemoraciju na Blajburgu organizuje Počasni blajburški vod, pokrovitelj je od ove godine ponovno Hrvatski sabor, a pridružio im se i Hrvatski narodni sabor Bosne i Hercegovine. Prethodno zvanično pokroviteljstvo je, inače, 2012. ukinula tadašnja saborska većina koju je prevodio SDP. Prošle godine ga je pak preuzela predsednica države Kolinda Grabar Kitarović, koja je početkom 2015. izabrana na tu funkciju, da bi u februaru ovo godine predsedništvo Sabora odlučilo da vrati pokroviteljstvo nad komemoracijom u Blajburgu.

Hrvatski državni vrh okupio se u selu Blajburg, blizu slovenačko-austrijske granice, a na komemoraciju je došlo i nekoliko hiljada ljudi, od kojih su mnogi mahali zastavama s ustaškim simbolima i natpisima „Za dom spremni“.

Na čelu kolone koja je predstavljala hrvatski državni vrh bio je, a ko drugi do ministar kulture Zlatko Hasanbegović, koji neskriveno koketira s ustaštvom (slučaj fotografije na kojoj je sa ustaškom kapom na glavi). Nije izostao ni prvi potpredsednik Vlade Hrvatske i lider HDZ-a Tomislav Karamarko, predsednik Sabora Željko Reiner, ministar spoljnih i evropskih poslova Miro Kovač, potpredsednik Sabora Ivan Tepeš…

Ljuta hrvatska emigracija danas je u saglasju sa hrvatskom državom. Tako australijski list hrvatske dijaspore „Za dom spremni“, pored ustaškog pozdrava u svom zaglavlju koristi i službeni grb Republike Hrvatske i naprosto obožava aktualnu vlast u RH, prenela je regionalna N1TV. Među herojima na prvom je mestu upravo ministar kulture Zlatko Hasanbegović, ali tu je i sisački biskup Vlado Košić, široj javnosti poznat po dočekivanju ratnog zločinca Darija Kordića na aerodromu, huškačkim aktivnostima na „Fejsbuku“, podršci kontroverznom filmu „Jasenovac – istina“…

 

JASENOVAČKA SRAMOTA Zato ne čudi što se u Hrvatskoj koristi svaka prilika da se izjednače žrtve u koncentracionom logoru Jasenovac i kvislinga stradalih u Blajburgu. Ostaće zapamćeno da je najviši zvaničnik Katoličke crkve u Hrvatskoj, nadbiskup Josip Bozanić tek pre sedam godina, dakle 64 godine od kraja Drugog svetskog rata, posetio mesto gde su u ime hrvatskog naroda i hrvatske države sistematski ubijani ljudi druge vere i nacije. Očekivano izvinjenje je izostalo. Kardinal tvrdi da za tim nije bilo potrebe, jer, kako precizira, crkva u tome nije učestvovala. Zapamćeno je i da je, prilikom posete, odbio da stane ispod simbola Jasenovca, spomenika u obliku cveta. Opravdanje da se previše zadržao u razgledanju muzejske postavke, pa se na pola puta od spomenika vratio, deluje banalno.

Na stranu što stalna muzejska postavka u Spomen-području prikazuje lažnu, revizionističku sliku nekadašnjeg koncentracionog logora Jasenovac, a ne priču o zločinu, zbog čega je bivši član Upravnog odbora Spomen-područja Jasenovac Julija Koš o tome u pismu pre tri godine obavestila ambasadore u Hrvatskoj. Muzejska postavka, naime, ne pokazuje jasno da su zločin počinile ustaše u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj od 1941. do 1945. godine, i to nad Srbima, Jevrejima i Romima, ali i zarobljenim partizanima, i da je počinjen sistematskim okrutnim masovnim ubijanjem, zasnovanom na ustaškim rasnim zakonima i njihovoj opštoj političkoj ideologiji.

Pitanje broja žrtava postalo je i predmet političkih manipulacija, pre svega u Hrvatskoj, gde su se procene kretale od svega nekoliko hiljada do tridesetak hiljada ljudi. Jasenovac je, inače, bio jedini koncentracioni logor u svetu za decu, pri čemu je u NDH za vreme Drugog svetskog rata, prema sakupljenim podacima, a što nije konačna cifra, ubijeno 74.762 dece mlađe od 14 godina.

Na nedavnim skupovima i koncertima u Hrvatskoj pokazalo se da ustaše i dalje imaju veliku podršku stanovništva, a fašizam, antisemitizam i srbofobija ispoljavaju se nesmanjenom žestinom, dok se najbestijalniji zločini proslavljaju.

Odgovor na ova divljanja stigao je u vidu bojkota Srba i Jevreja državne ceremonije 71. godišnjice proboja 600 logoraša, od kojih je samo stotinak preživelo. Tako su umesto jedne, u Jasenovcu održane tri komemoracije u različito vreme.

Do razdora hrvatske vlasti sa Srbima i Jevrejima oko komemoracije u Jasenovcu došlo je i zbog nespremnosti hrvatske vladajuće koalicije, u čemu prednjači HDZ, da uvaži tvrdnje srpskih i jevrejskih organizacija da se politička atmosfera u Hrvatskoj ponovo pogoršava na njihovu štetu. I tek je dolazak u Zagreb Nikolasa Dina, američkog ambasadora za Holokaust, i delegacije Svetske jevrejske organizacije naterao aktuelne hrvatske zvaničnike da konačno javno osude režim NDH. Ipak, ni posle toga nisu prestali sa oštrom retorikom u odnosu na Srbe i Jevreje.

REVIZIJA ISTORIJE Ni prisustvo Tomislava Karamarka u Jasenovcu nije doprinelo utisku o iskrenom pijetetu prema žrtvama. Jer izjave novinarima davali su jedino predsednik hrvatskog Sabora Željko Rajner i ministar kulture Zlatko Hasanbegović, obojica odranije direktno prozivani zbog podilaženja ustaštvu. Hrvatski zvaničnici, u stvari, ni danas, sa mesta na kom je ustaški režim NDH počinio najstravičnije zločine, nisu osudili najnovije primere neoustaštva u ovoj zemlji. I zašto bi, kada to nije bila smetnja ni za ulazak Hrvatske u EU.

Poslednjih godina u istoriografiji uopšte primetna je revizija istorije i pojedinih značajnih događaja i ličnosti. Vredno je pomena da revizionizam najčešće polazi iz država gubitnica oba svetska rata – prvenstveno Nemačke, a „koriste“ ga njihovi ratni saveznici poput Hrvata. Zar slučaj nemačkog istoričara Aleksandera Korba o kome je u „Pečatu“ nedavno bilo reči, i njegovo shvatanje NDH i Jasenovca, ne predstavljaju „šminkanje“ istorije? A on je, pored ostalog, doslovce napisao i da su ustaše morale da koriste noževe jer nisu imale dovoljno pištolja…

Tek, kako kaže prof. dr Darko Tanasković, kada nekadašnji gubitnici poprave svoj relativni geopolitički „rejting“, oni tu okolnost odmah počnu da artikulišu u vidu sistematskih napora za reviziju onog tumačenja istorije koje im politički i moralno ne odgovara. Takvima se danas priključuju i oni kojima, radi tendencioznog prikazivanja nekih savremenih zbivanja i procesa na Balkanu, odgovara da potamni uloga Srbije i Srba u novijoj istoriji. I da žrtva i zločinac promene mesta.

[/restrictedarea]