Jobikova pretnja

Za  „Pečat“  iz Budimpešte VLASTIMIR VUJIĆ

Niz incidenata u „mađarskim“ delovima Rumunije pokazuje da težnje za stvaranjem „velike Mađarske“ postaju sve glasnije

I Budimpešta i Bukurešt na parlamentarnim i predsedničkim izborima 2014. godine imaće potpuno istog džokera – „mađarsku kartu“! Ali, za razliku od kartaroške igre, u kojoj dobija onaj koji više „blefira“, u diplomatsko-političkoj utakmici pobediće onaj koji to čini – manje. I to zbog brojnih bilateralnih konflikata, koji su radikalizovani i kulminirali su na ovogodišnjim letnjim kampovima Mađara na teritoriji Rumunije, u kojima su najaktivniji učesnici bili mađarski zvaničnici.

 

OŽIVLJAVANJE TURULA Počelo je oživljavanjem nacionalističkog sokola Turula, ujedinitelja mađarskih plemena, koga je na 24. đačko-studentskom kampu Mađara u rumunskom Tušnadu (trajao od 22. do 27. jula) po drugi put „reinkarnirao“ lično premijer Mađarske Viktor Orban, a nastavilo na Balvanjoškom letnjem slobodnom univerzitetu sa pripremom za „odsudnu“ bitku u dobijanju teritorijalne autonomije, predsednika Nacionalnog saveta Mađara u Transilvaniji i evroparlamentarca Lasla Tekeša koji je, između pet godina dugog kosovsko-metohijskog i 165 godina starog švajcarskog etničkog modela za svoje sunarodnike izabrao treći status – Južnog Tirola, obećavši pri tom i poseban budžetski fond iz kojeg će biti plaćeni „agenti uticaja“ koji budu angažovani u realizaciji tog projekta.

Deset dana kasnije, Ujedinjena mađarska omladina (Egyesült magyar ifjuság – EMI) uz moto „Volja uvek nađe način“ u rumunskom Borzontu organizuje tradicionalni EMI tabor, deveti po redu (trajao od 7. do 11. avgusta). Ta „kišobran organizacija“ (koja na svojoj internet stranici ima kartu „velike Mađarske“, a na budimpeštanskoj adresi i tablu s natpisom „Osakaćena matica“), između ostalih je organizator i tri festivala (u mađarskom Kapošvaru, rumunskom Erdelju i do prošle godine u Kanjiži u Srbiji) koji predstavljaju svojevrstan omaž ideji ujedinjenja svih Mađara u jednu državu(!), a maksimalno je podržavaju i nacionalistička i ekstremno desničarska udruženja Mađara, ali i stranke takve orijentacije…

I četvrtog „festivalskog“ dana u Borzont je – iz Budimpešte – stiglo kompletno rukovodstvo ultradesničarskog „Jobika“ (pun naziv stranke je „Pokret za bolju Mađarsku“), predvođeno predsednikom Gaborom Vonom. „Partija na čijem sam čelu nikada neće odustati od svetog cilja da svi Mađari žive u jednoj domovini. Do konačnog ujedinjenja doći će pre ili kasnije. Prvi korak je autonomija svih Mađara u regionu. Ako bi se zbog toga trebalo sukobiti s Rumunijom, preuzimam odgovornost koju će, uveren sam, vrlo brzo sa mnom podeliti cela Mađarska“, rekao je lider „Jobika“ Gabor Vona (inače i osnivač poluvojne formacije ove stranke, „Mađarske garde“), istakavši još da je za Mađare pitanje manjina – pitanje Trijanonskog sporazuma kojim je podeljena Austrougarska, što je dovelo do „tragedije regiona“ koji je nametnula Zapadna Evropa.

 

[restrictedarea]

REAKCIJA RUMUNIJE Revoltirano i ljuto zbog teških provokacija mađarskih političara, izrečenih na suverenoj teritoriji svoje države, Ministarstvo spoljnih poslova Rumunije bilo je primorano da u nepune dve nedelje po drugi put oštro reaguje kad je u pitanju jedna te ista zemlja, Mađarska. Prvo saopštenje Budimpešti je upućeno zbog vrlo uvredljivog govora u Tušnadu državnog sekretara u Ministarstvu za javnu upravu Mađarske Bencea Retvarija, vezanog za predstojeću rumunsku administrativno-tehničku reformu (Kabinet ministra spoljnih poslova Mađarske Janoša Martonjija do dan-danas Bukureštu nikakav odgovor nije poslao), dok je druga depeša poslata zbog aktivnosti fašistoidnog „Pokreta za bolju Mađarsku“ na tlu Rumunije. „Jobik je opoziciona stranka koja ne učestvuje u radu vlade Mađarske i time ni ne deli njenu odgovornost“, kratko je odgovorilo Mađarsko ministarstvo spoljnih poslova. I ništa više.

U međuvremenu, uglednom socijaldemokratskom poslaniku u rumunskom parlamentu Bogdanu Dijakonu, koji je od Ministarstva spoljnih poslova svoje zemlje zahtevao da Gabora Vonu proglasi nepoželjnom osobom, odgovoreno je da se strani državljanin „personom non grata“ može proglasiti jedino ako raspolaže statusom diplomate, a Vona to nema… I gotovo svi bukureštanski mediji su na svojim stranicama EMI kamp nazvali „skupom mađarskih ekstremističkih i paramilitarnih organizacija“, dok je informativna televizija „Antena 3“, upozoravajući na sve veću „mađarsku opasnost“, slučaj u Borzontu povezala sa krvoprolićem nad Rumunima iz 1940. godine u Ipenu i Erdegkutu, pod komandom Hortijevih fašističkih trupa!

Na borzontskom kampu „Ujedinjene mađarske omladine“ govorili su i ostali Jobikovi političari i, svi odreda kritikovali aktuelnu mađarsku diplomatiju koja, umesto da stopostotno podrži sprovođenje ideja Mađara koji „voljom velikih“ žive u rasejanju, konstantno praznoslovi o „strateškom partnerstvu, dobrosusedskim odnosima i Unijskoj saradnji“! Drugi čovek stranke, Zoltan Balco, javno je optužio „Fides“ da ima „Jobikovu“ retoriku, a ponašanje u praksi Mađarske socijalističke partije (MSP). „Druga Orbanova vlada Mađarima koji žive u dijaspori ne bi dala ni državljanstvo, niti biračko pravo. Ideja i upornost da se to učini isključivo je bila Jobikova“, ekskluzivno je javnosti otkrio Zoltan Balco, dodajući da se nada da bi na predstojećim parlamentarnim izborima u Mađarskoj kod birača iz inostranstva upravo pomenuta činjenica mogla biti prevaga u korist njegove stranke…

A ako se to zaista i dogodi, „Jobik“ onda više nije opozicija već – pozicija. I to vrlo sigurna. U ili na vlasti, svejedno!

Crvena linija

Zbog mešanja zvanične Budimpešte u stvari rumunskih županija gde su Mađari u većini, kao i zahteva ekstremnih organizacija za etničkom autonomijom, vrlo oštru kritiku Mađarskoj, proglasivši je žarištem nestabilnosti ne samo za njegovu državu, već i za region, uputio je i predsednik Rumunije Trajan Basesku. „Stiglo se dotle“, ocenio je, „da bi trebalo odustati od svih rezervi pošto se ovako dalje ne može. Ovo je poslednja godina u kojoj su neki od mađarskih građana radili po Transilvaniji to što su do sada činili. Crvena linija političke pristojnosti odavno je pređena.“

Rumunski predsednik još jednom je podsetio da važeći evropski standardi nacionalnim manjinama ni u jednoj od zemalja Starog kontinenta ne dozvoljavaju formiranje teritorijalne autonomije na etničkom principu, ali i da osnovni rumunsko-mađarski sporazum iz 1996. godine manjinama isključuje tzv. kolektivna prava.

„Model nekadašnje autonomne pokrajine Mađara u Rumuniji, stvoren po političkoj direktivi Staljina, predstavlja prošlost. Garantujem vam da u Rumuniji nikada više neće biti administrativne organizacije na etničkoj osnovi. Neće, dakle, postojati nikakva forma autonomne pokrajine, jer unutar rumunskih granica niko, apsolutno niko, bez obzira na specifičnosti, ne može biti autonomniji od drugog“, podvukao je predsednik Rumunije Trajan Basesku.

Poruka Beogradu

Funkcioner Jobika Ištvan Savaji, član Potkomisije mađarskog Parlamenta za autonomije manjinskih zajednica van matice pri Komisiji za nacionalno zajedništvo Mađarske (koju je 2010. godine osnovao Viktor Orban), u Borzontu je poslao preteću poruku i Beogradu!

„Rezultat dosadašnjeg koncepta personalne autonomije za Mađare, oličen u takozvanom Nacionalnom savetu, daleko je od očekivanog. Ključni dokaz za ovu tvrdnju je taj, da je u odnosu na prošli popis, Mađara u Srbiji manje za 40.000! Jedino dugoročno rešenje je teritorijalna autonomija koja bi bila formirana udruživanjem osam opština na severu Vojvodine u kojima Mađari čine većinu stanovništva, s mogućnošću da joj putem referenduma pristupe i druge opštine! Isto tako, za naselja u kojima su Mađari u većini zahtevamo i dobijanje lokalne samouprave specijalnog statusa“, podvukao je Savaji.

Po njemu, to će biti „uslov svih uslova“ „Pokreta za bolju Mađarsku“ da 2018. godine na Košutovom trgu ratifikuje završni pristupni ugovor Srbije u Evropsku uniju, pošto smatra da posle mađarskih parlamentarnih izbora dogodine nijedna partija ili koalicija neće moći da formira vladu bez „Jobika“, a on će, kada je nacionalni interes u pitanju – biti beskompromisan!

[/restrictedarea]