Provincija i život u tri sistema

Sa preko četrdeset prevoda i s brojnim književnim nagradama i u Mađarskoj i u Evropi, opus Magde Sabo je označio književnost druge polovine 20. veka i ukazao se kao glas koji dolazi s druge strane gvozdene zavese, ali koji akcentuje pre svega složena psihološka previranja svojih likova i osvetljava mentalitet provincije

Mađarska književnica Magda Sabo (1917–2007) nije nepoznata našoj publici, ali na izvestan način jeste zaboravljena. Šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka u prevodima Jadranke Damjanov, Ivana Ivanjija, Judite Šalgo i Eugena Verbera izlazili su njeni romani i romani za decu i omladinu, a posle duže pauze, 2008. godine, objavljen je prevod još jednog njenog romana Vrata. Izdavačka kuća „Štrik“ je u okviru svog programa predstavljanja spisateljica koje spadaju u moderne klasike, ali namerno ili slučajno skrajnute s glavnog književnog koloseka, objavila njen roman Daljine iz 1963, u prevodu Marka Čudića. Sa preko četrdeset prevoda i s brojnim književnim nagradama i u Mađarskoj i u Evropi, opus Magde Sabo je označio književnost druge polovine 20. veka i ukazao se kao glas koji dolazi s druge strane gvozdene zavese, ali koji akcentuje pre svega složena psihološka previranja svojih likova i osvetljava mentalitet provincije. sročnыe zaйmы onlaйn na kartu bez otkaza
Presek života u mađarskoj provinciji u tri sistema ili gotovo tri države – Austrougarskoj, predfašističkoj građanskoj Mađarskoj i socijalističkoj, dat je u romanu Daljine kroz priču o porodici Seč, ostarelim roditeljima i njihovoj ćerki. Koristeći tradicionalni, ili u neku ruku staromodni, postupak sveznajućeg pripovedača, Sabo se u ovom romanu kreće kroz perspektive čitavog kataloga likova koji sačinjavaju okruženje glavnih junakinja – majke koja je ostala udovica i samostalne ćerke, lekarke koja je svoj život premestila u Peštu. Motiv preseljenja iz provincije u glavni grad za autorku je neka vrsta granične situacije u kojoj se ispoljavaju zaptiveni, neispoljeni slojevi ličnosti i karaktera i ogoljuju nedorečeni i otuđeni porodični odnosi. Priča o sudbini stare Etelke Seč, koju nakon smrti muža Vincea ćerka Iza preseljava kod sebe u Peštu, s jedne strane se ukazuje kao detabuirana priča o starosti, a s druge strane kao priča o usamljenosti u zajednici i patnji stare žene usled spolja brižnog a suštinski hladnog i bezdušnog odnosa ćerke prema njoj.
Pozadinska priča o detinjstvu i teškom životu Vincea Seča, gubitku profesionalne i građanske časti usled odbijanja da kao sudija potpiše nameštenu presudu kasnih tridesetih godina, te život njegove ćerke Ize pun odricanja i sramote, otvara se kao moguće i verovatno objašnjenje i uzrok Izine rezervisanosti i hladnoće, koji u jednom trenutku postaju fatalni. Iako doslovnog politizovanja kod Magde Sabo nema, svojevrsna osuda totalitarnih sistema promalja se kroz kompletnu naraciju ovog romana, često na vrlo suptilan način prikrivena u detaljima sudbinskih preokreta mnogih od likova. Za razumevanje teških udara društvene nepravde na život čoveka indikativna je i priča o Antalu, Izinom prvom mužu, lekaru koji je odrastao kao siroče iz sakadžijske porodice i probijao se kroz život tuđom milošću i svojom inteligencijom. Posvećujući mnogo više pažnje psihološkom sloju u naraciji – nedorečenom odnosu bivših supružnika Ize i Antala, naoko nemotivisanom razlogu zbog kojeg je muž ostavio ženu, a zapravo begu od njene hladnoće i samodovoljnosti, Magda Sabo sve vreme gradi atmosferu teskobe koja obujmljuje kako palanku iz koje Iza i njena majka odlaze, tako i glavni grad.
Pogrešne odluke i izbegavanje suočenja sa sopstvenom odgovornošću ukazuju se kao lajtmotiv i vezivno tkivo ove naracije i pokazatelj postojanja jednog veoma pomerenog i štetnog modela u odnosima roditelja i dece, i supružnika. Koncept i uloga lika pisca Domokoša, Izinog novog verenika, njegov nemi odlazak, odnosno beg nakon suočenja s pilatovskim potencijalom Izinie ličnosti (originalni, mađarski naziv romana glasi Pilat), mogu se razumeti kao manifestacija otpora i otklona od teskobe i hladnoće u društvu i među bliskim ljudima od strane nekog ko je predstavnik umetnosti i kreativnosti. Tako se roman Magde Sabo iz šezdesetih godina, kada je oskudica slobode bila dominantna, svojim poniranjem u psihološku zasnovanost svojih likova ukazuje vrlo živim i prepoznatljivim današnjem čitaocu. kviki zaйm na kartučastnый zaйm v sankt peterburgeudobnый zaйm