KLOVNOVI POLITIČKE (NE)KOREKTNOSTI

Piše Ljiljana Bogdanović

Uočljivo je kako se pojedine drugosrbijanske ikone namah preobraze u karikature – čim se late „dubokog“ promišljanja svoje opsesivne teme: sudbine, istorije i identitetskog psihograma Srba

Kada predsednica Helsinškog odbora Srbije, Sonja Biserko govori za etablirani, u Hrvatskoj ugledni, a po uređivačkom maniru i delu objavljenog sadržaja eminentno proustaški časopis VIJENAC (glasilo Matice hrvatske, dakle nekakav intelektualni pandan srpskom Letopisu MS!) onda se u tom njenom „promišljanju“, između ostalog, saznaje da su Srbi kao narod i društvo neizlečivo bolesni, da je njihova istorija skroz-naskroz lažna, da su njihovi intelektualci zapravo jedna mitomanska opskurna grupacija, njihova Crkva tradicionalni i bezbožni zaštitnik raznih, političkih i drugih grehova, a njihova nacionalna manija da obmanjuju svet, izvrću činjenice, ubijaju u ime fikcija… I još – da su Srbi bezmalo genetski predodređeni da drugim narodima čine teške zločine i nanose neoprostivo veliki bol!

Kada bi već uložio gotovo besmisleni napor da sve u razgovoru ispričano „svari“, čitalac kojem nisu poznata pravila i ustrojstvo javnog – političkog i medijskog života srpske scene najpre bi, logično, upitao: „Ima li na kugli zemaljskoj uopšte takvog naroda, i kako je Bog dosudio baš ovoj lucidnoj i visprenoj mučenici-hroničarki – u stalnom radnom angažmanu na adresi poznate NVO koje se američki visoki zaštitnici nimalo ne stide – da do potvrdnog odgovora dođe hrabro živeći u okruženju pomenutog zla!“ I da svu tu muku otkrije novinaru koji je gotovo usplahireno vodi do cilja uz podsticaje čiji bi najtačniji izraz bio podvikivanje: Hajd‘ da sve, baš sve kod tih Srba zapljunemo i opljunemo! Želja se ispunila (to često i jeste najopasnije) pa se rodilo „ovo“. Ostaće to „ovo“ kao besramni brevijar zapisanih mrziteljskih tvrdnji, u svakom smislu spornog dometa i vrednosti. Razgovor je, naime, u dosegnutom besmislu apsolutne iracionalnosti sveopšteg osporavanja i kleveta, pojeo sam sebe, i od megalomanskih pretenzija velike analitičke freske jednog izgubljenog društva i na civilizacijsku izopštenost osuđene nacije, nije ostalo ništa osim mučnog utiska o etičkoj i misaonoj bedi, svojstvenoj onima koje zaslepljuje mržnja.

[restrictedarea]

Čitanje nepristojno oduženog, sa gotovo diletantski prozirnom svrhom diskreditovanja i deklasiranja sačinjenog pamfleta u formi intervjua, zapravo je mazohistički poduhvat. Mazohistički – jer kako je drugačije, do trpljenjem i samožrtvovanjem, uopšte moguće suočiti se sa razobručenom netrpeljivošću „lucidnih“ otkrića poput ovih: „…Srpska pravoslavna crkva jedna je od glavnih institucija koje podupiru antisemitizam i prema svjetskoj židovskoj zajednici…“

„…Ovdje [u Srbiji] je antisemitizam dosta dubok bez obzira što tu živi oko tisuću Židova…“

„…Srbija izbjegava činjenice koje jasno govore o njezinoj odgovornosti za raspad Jugoslavije na brutalan način.“

Navedeno se ne ubraja u najekstremnije i najbesmislenije, jer toga ima još i sve je pametno u meri jednakoj citiranom. Ikona drugosrbijanstva i beogradskog ekstremno prozapadno nastrojenog miljea se baš potrudila. I odabrala, nimalo slučajno, vreme. Olujno vreme i prilike u kojima se na ovom prostoru ponovo „mešaju karte“ i (pre)raspoređuju igrači. Prema reagovanju ovdašnje javnosti, kojoj je intervju u Vijencu namenjen podjednako koliko i hrvatskoj, moglo se zaključiti i da je, ozračena snagom svoje iracionalnosti i mržnje, ikona u trenu postala – karikatura. I da je ogoljenost te činjenice, u svoj toj neprijatnoj i javnoj jasnoći, zapravo jedan događaj vredan pažnje. I da je to događaj od važnosti već i zato što je glasno i jasno konstatovano kako je klovnovske i otužne istupe nedopustivo tretirati kao intelektualni, ideološki, politički izazov. Besmislicama se ne odgovara sa strašću intelektualnog, naučnog ili ideološkog sporenja. Među zgroženim srpskim istoričarima, izdvojio se komentar Predraga Markovića, koji je za štampu kratko rekao: „Pristojnost nalaže da se emisija ‚Parovi‘ i Sonja Biserko ne komentarišu.“

Nalog umesnog ćutanja pojedini su prevideli, pa je bila javno rečena i poneka, ali retka, ozbiljnija polemička i kritička reč upućena ikoni -karikaturi, u učtivom nastojanju da se besmislice ospore argumentima. I upravo je u tim nastojanjima prožetim opštim osećanjem nelagode opasno bliske gađenju postalo jasno nešto o čemu se u složenim uslovima neslobodne javne scene i kontrolisanog medijskog mejnstrim-prostora do sada ćutalo: ekstremnom, neodgovornom govoru, mrziteljskoj ostrašćenosti po zadatku – mesto je na društvenoj margini. Govor političkih i ideoloških klovnova palacavog, nemaštovitog i lakomislenog jezika, jezika koji oveštala politička korektnost više ne obavezuje ni na mimikriju, nije više – kao do sada – obavezno prihvatljiv i društveno poželjan. Jednostavno: ako im se već ne aplaudira, sa klovnovima se ne  polemiše.

[/restrictedarea]