Miloš Kazimirović: Kampanja Zapada protiv Gavrila Principa

Sarajevo – Bivši gimnazijalni profesor, pisac i istoričar Milosav Popadić digao je glas povodom najave nadležnih sarajevskih institucija da će spomenik austrougarskom prestolonasledniku, nadvojvodi Francu Ferdinandu, žrtvi sarajevskog atentata u avgustu 1914., biti završen i svečano otkriven na 100. godišnjicu izbijanja Prvog svetskog rata u okviru obeležavanja ovog događaja u Sarajevu, javlja Tanjug.

U otvorenom pismu građanima Sarajeva i Federacije BiH, koje je u celini objavljeno na portalu sarajevskog „Oslobođenja”, Popadić je pozvao javne radnike celog sveta da dignu svoj glas u odbranu istine i slobode – smatrajući da bi se otkrivanjem ovog spomenika podstakle nove podele između Srba i Bošnjaka. Tim pre što su niz ličnosti iz javnog života Federacije BiH istakli da bi predstojeću proslavu stogodišnjice izbijanja Prvog svetskog rata, 28. juna sledeće godine, trebalo iskoristiti da se ispravi „stara nepravda” – da se Gavrilo Princip proglasi teroristom, a Franc Ferdinand nevinom žrtvom.

* * *

Analizirajući teze koje zapadni mediji plasiraju tamošnjoj javnosti – u sklopu francuske inicijative za obeležavanje stogodišnjice izbijanja Prvog svetskog rata koju je prihvatila međunarodna zajednica – moglo bi se doći do zaključka da su apeli i protesti Milosava Popadića upućeni na pogrešnu adresu, ma koliko bili razumljivi i opravdani.

Američki, britanski i, pre svega, nemački mediji ne posustaju u naporima da izbijanje Prvog svetskog rata prikažu u novom svetlu, navodno na osnovu novih istorijskih saznanja.

Istorijskom tumačenju, po kome su Nemačka i Austrougarska bili inicijatori ratnih sukoba, suprotstavljena je nova teza, po kojoj Rusija i Srbija snose najveću odgovornost za izbijanje rata. „Ova, svakako ispravnija teza otkriva da su tadašnje svetske sile – Nemačka, Francuska, Britanska imperija, Austrougarska, a donekle i Italija – nepromišljeno ušle u rat, nasedajući na provokacije Moskve i Beograda, a isto tako zapostavljajući da diplomatskim i političkim sredstvima reše krizu koja je izazvana terorističkim napadom i ubistvom austrougarskog prestolonaslednika i njegove supruge”, komentariše nemački dnevnik „Velt“ u svom jučerašnjem izdanju.

„Velt“ otkriva u svom nedeljnom, udarnom članku ko je, u stvari, bio Gavrilo Princip. „Bio je somnambul (mesečar) i prapotomak današnje Al Kaide – Bin Laden tadašnje epohe.“

Svesni teških optužbi i besmislenih poređenja, autori konzervativno nemačkog „Velta“ su se pozvali na „istaknute poznavaoce istorije”, poput australijskog istoričara Kristofera Manroa Klarka, pristalice „prusko-nemačke opcije”,  istaknutog germanofila na anglosaksonskom govornom području. Klark je kao prvi zapadni istoričar od imena nazvao Gavrila Principa i aktiviste „Mlade Bosne“ mesečarima sumnjivih političkih ideja, spremnim na samoubistvo zarad ostvarenja sopstvenih ciljeva. Uporedio ih je u svom nadri istorijskom pamfletu „Somnambuli“ sa teroristima današnjeg vremena.

Klarkove teze su dobro došle američkom „Vol strit Džornalu“ da se nadoveže i proglasi Gavrila Principa – političkim pretkom osame Bin Ladena…

„Novo gledanje na istoriju“ podstaklo je i uredništvo nemačkog „Dojče vele” da u sklopu izveštaja o dočeku Momčila Krajišnika na Palama pomene Gavrila Principa i takođe ga uporedi sa Bin Ladenom.

Nije potrebno naglašavati da je poređenje Principa sa Bin Ladenom odjeknulo u zapadnom svetu. Prihvaćeno je, takoreći oberučke, u krugovima EU koji na obeležavanje stogodišnjice izbijanja Prvog svetskog rata gledaju kao na priliku da se uspostavi harmonija između nemačko-austrijskih i britansko-francuskih odnosa, zasnovana na pomirenju. Dosadašnja praksa, naime, pokazala je da se pri pomenu dva svetska rata otvaraju novi frontovi u raspravama o krivici. O tome svedoči i nedavni, diplomatski sukob Londona i Berlina o kome je „Politika“ izvestila pre desetak dana. Pozivajući se na izvore u Vajtholu (sedište britanske vlade) ostrvski mediji su optužili vladu u Berlinu da je pokušala da utiče na London, ne bi li kod obeležavanja izbijanja Prvog svetskog rata odustao od pominjanja pobednika i poraženih.

Bilo kako bilo, o(p)staje činjenica da će spomenik bivšem austrougarskom prestolonasledniku biti podignut na mestu gde je bio Muzej „Mlade Bosne”.

Izvor: Politika