Strast i elan neokrznuti krizom

Piše Raško V. Jovanović

Na ovoj uspeloj teatarskoj smotri viđena tematska, stilska i žanrovska raznovrsnost

Ovogodišnji, 55. festival amaterskih pozorišnih trupa, priređen u organizaciji Saveza amatera Srbije i Kulturno-prosvetne zajednice opštine Kula jasno je potvrdio svojim programom da naši pozorišni amateri žele da i na sceni budu u svom ili sebi bliskom vremenu, što se može samo podržati. Dabome, tematska, stilska i žanrovska raznovrsnost festivalskog programa svakako je doprinela da pozorišna dvorana Kulturnoga centra u Kuli bude svake večeri popunjena do poslednjega mesta, što govori ne samo o velikoj tradiciji pozorišnog amaterizma u toj sredini, nego i o popriličnoj zainteresovanosti mladih gledalaca za gotovo sve prikazane predstave.

ODUŠEVLJENJE NA STARTU Već prvu festivalsku predstavu gledaoci su prihvatili sa oduševljenjem – mjuzikl „Neki to vole vruće“ Pitera Stouna u izvođenju studija „Bis“ iz Beograda i režiji Zorana Rakića propraćen je velikim aplauzom, kao i pozitivnim ocenama većine učesnika u razgovoru posle predstave. Najpre se mora konstatovati da je reditelj Rakić spretno adaptirao delo prilagodivši ga mogućnostima izvođača amatera, izostavivši solističke pevačke numere. Iako smo takvim postupkom lišeni čitave jedne komponente ovog dela, koje naši gledaoci poznaju ne samo po predstavi Pozorišta na Terazijama, već i po istoimenom filmu, beogradski amateri potrudili su se da odlično uvežbanim plesnim scenama to nadoknade, baš kao i sjajnom interpretacijom pojedinih uloga. Zaista, ova duhovita scenska priča o džez-muzici, potrazi za srećom u ljubavi, prerušavanju dvojice muzičara u žene, gangsterskim obračunima i drugim mahinacijama bila je dobar povod reditelju i adaptatoru teksta Zoranu Rakiću da povede i razigra mlade amatere Studija „Bis“, kako glumce – tumače likova u okviru zanimljive dramske konstrukcije, tako i glumačko-plesni ansambl sastavljen isključivo od mladih devojaka i – rezultat nije izostao. Bila je to blistava predstava koja nas je zapahnula mladalačkom svežinom i neslućenim entuzijazmom prisutnim u svim situacijama i epizodama. No, svakako ostaju u sećanju četiri sjajno realizovane uloge što su ih briljantno ostvarili Lidija Savić (Puslica), Petar Korać (Džeri-Dafna), Nemanja Mjedenjak (Džo-Džozefina) i Đorđe Nakić (Bizgov). Predstava koja se izdigla do jednog razigranog spektakla na najlepši način obeležila je početak ovogodišnjega festivalskoga programa u Kuli.
Druge večeri nastupilo je Pozorište Slovačkog kulturno-umetničkog društva „Heroj Janko Čmelik“ koje je prikazalo neverbalan spektakl „Vavilon“. Reč je o autorskom projektu Miroslava Kožika za koji je muziku komponovao Miroslav Bako. Kao što je iz Biblije poznato, u Vavilonu su Nojevi sinovi hteli da sagrade veliku kulu da bi dosegli nebo. Bog je njihove besmislene napore sprečio pometenošću jezika. Tu istorijsku epizodu u kojoj je Mardok vavilonski Bog i predstavlja oličenje uzvišenosti, zapravo sinonim ljudske težnje za dostizanje božanske visine potrudili su se da prikažu autori ove predstave, inače ne uvek jasne simbolike, koju su izveli amateri iz Stare Pazove u režiji autora. Ansambl od devet izvođača glumaca plesača odigrao je ovu predstavu u kostimima Ivane Bako, koji se nisu mnogo razlikovali od uobičajene baletske radne odeće. Svi glumci plesači ispoljili su zavidan igračko-tehnički nivo i lepu uigranost. Zdenko Kožik (Marduk), Miroslav Kožik (Vreme) i Milan Mutić (Mehanizam) već samim svojim pojavama, ali i ukupnim scenskim delovanjem bili su dovoljno ekspresivni.
Prema poznatom delu „Stilske vežbe“ Rejmona Kenoa članovi Scene „Maska“ Kulturnoga centra u Šapcu izveli su predstavu „Improvizacije varijacija“, koju je režirao Ivan Tomašević. On je i autor scenografije i izbora muzike. Svi glumci – izvođači ove predstave ispoljili su autentičan mladalački elan i neposrednost u pojavama i dejstvovanju na pozornici, kao i odličan scenski govor. Reditelj Tomašević demonstrirao je inventivnost, zapravo sjajno domišljanje u tvorbi scenskih varijacija i improvizacija na bezmerno duhovitom tekstu Rejmona Kenoa, čije delo umnogome odražava pogled na stanje u društvu i kulturi, pa i u običnom životu, što ga čini i danas aktuelnim. Svi učesnici predstave to su osetili i nastupili su veoma angažovano i sa pažnjom su oživljavali i po više ličnosti. Posebno se istakao Dušan Simić kao Matematičar, Dedica, Lala i Italijan, ispoljivši veliki smisao da pažljivo odabranim pojedinostima sredstava spoljne glume (mimika, poze tela i ukupno ponašanje pri pojavljivanju na sceni itd.) oživi karakteristične figure, odnosno ličnosti.
Amatersko pozorište „Đorđe Damjanov Đekša“ iz Jaše Tomića prikazalo je dramu Maje Pelević „Deca u formalinu“. U principu može se samo pozdraviti repertoarski izbor ovog komada, jer uvek je dobro kad mladi amaterski sastavi igraju dela domaćih mladih pisaca. U ovom, kao i u drugim svojim komadima, Maja Pelević obrađuje veoma aktuelnu problematiku iz života omladine. Reditelj Bogdan Janković, sa ekipom glumaca, ponekad nedovoljno jasno raščlanjavao je odnose među glavnim akterima. Od glumaca istakli su se Dejana Đukić (Mia) i Vuk Radošević (Ikar).

[restrictedarea]

I BEZ PREVODA DOBRA KOMUNIKACIJA U drami „Kučka“ savremene bugarske spisateljice Teodore Dimov prikazuje se sukob kćerke i majke. Naime, majka se nenadano pojavljuje u životu Aleksandre, mlade žene, koja vodi udoban život, budući da je u braku sa jednim bogatašem i da pri tome ima i vanbračnu vezu sa mladićem za koga će se ispostaviti da je njen brat – blizanac! Ovo delo prikazali su u režiji Slobodana Aleksića članovi Pozorišta „Hristo Botev“ Centra za kulturu u Dimitrovgradu. Teodora Dimov svoje scensko delo vešto je napisala, primenivši principe fragmentarne dramaturgije. Reditelj Aleksić je dosledno realistički režirao predstavu, uspevši da precizno vodi linije zapleta, ali i da pri tom protagonistima omogući jasne scenske iskaze. Od glumica posebno se istakla Bojana Lazarov – kako lepom pojavom i kultivisanim kretnjama, tako i mimikom i scenskim govorom. Predstavi su se istakli Sonja Videnov (Majka Vesa) i Boris Lazarov (Ivan). Uprkos jezičkoj barijeri i nepostojanju displeja sa prevodom, predstava je ostvarila dobru komunikaciju sa publikom.
Dramu „Kuća na granici“ Slavomira Mrožeka izveli su glumci Centra za kulturu „Masuka“ iz Velike Plane, u režiji Dejana Cicmilovića. Poznato je da ovaj znameniti poljski pisac kao dramatičar u svojim scenskim delima obično prožetim groteskom i apsurdom, podrazumeva parodičan i simbolistički prikaz pojedinih likova. To je prisutno i u njegovom komadu „Kuća na granici“, inače aktuelnom danas na području zapadnoga Balkana što je osetio reditelj Dejan Cicmilović i sa plananjskim amaterima ostvario veoma uspelu parodičnu predstavu, koja je u punoj meri osvojila pažnju publike. Glumci su uspeli ne samo da sugestivno predstave Mrožekove likove, nego i da izbegnu svaku jednostranost u njihovom prikazu, što bi ih svodilo samo na komiku, odnosno komičnu grotesku. U takvom postupku naročito su se istakli Vladimir Stanić (Ja), Jelena Stojadinović (Žena), Zlatko Ilić (Tast), Živoslava Bajić (Tašta-Pali anđeo), a ne manje značajne su i epizode Slaviše Marjanovića (Diplomata 1) i Živorada Todorovića (Švercer). Predstava koja je probudila mnoge asocijacije na pojave i dešavanja naše današnjice.
„Čudo u Šarganu“ Ljubomira Simovića gledali smo u izvođenju Amaterskog pozorišta Centra za kulturu iz Kovina, u režiji Jovana Grujića. Reč je o potresnoj drami o Srbiji između ratova. Reditelj je sa pravom obazrivo pristupio radu pri pripremi ovog teksta i uspeo da izrežira jednu prilično ujednačenu predstavu sa jasnim akcentom na poetskim elementima drame bez napuštanja skoro naturalističkih detalja u prikazu među odnosima glavnih aktera. Iz glumačkoga ansambla izdvajali su se angažovanim kreacijama Milica Đerić (Cmilja), Jadranka Bulatović (Ikonija), Ilija Marković (Anđelko) i Dejan Mladenović (Vilotijević).
Takmičarski program zaključilo je izvođenje satiričnoga kabarea Brane Crnčevića „Kafanica, sudnica, ludnica“, u režiji Miroslava Ćiše Trifunovića. Nevolja ove predstave je u tome što ono što je bilo satirično pre nekih četrdesetak godina, danas teško može tako izgledati. Zato je ovaj satirični kabare bio više mjuzikl nego pravi kabare, iako je reditelj, korišćenjem velikoga ekrana hteo da bude moderan. Iz glumačkog ansambla isticali su se Branko Antonić (Moto), Goranka Kalember Lučić (Ljilja), Marijana Đurić (Tanja) i Ljubivoje Bube Marković (Oto).
Poslednje festivalske večeri, u čast nagrađenih, članovi Kulturne scene „Male stvari“ i Gradskog pozorišta iz Trebinja izveli su „Laki komad“ Nebojše Romčevića u adaptaciji i režiji Željka Miloševića, koji je sa uspehom nastupio i u jednoj od glavnih uloga. Tako je ovim vedrim scenskim galimatijasom okončan Festival amaterskih pozorišta u Kuli, koji je nedvosmisleno dokazao da amateri i u uslovima ekonomske krize uspešno istrajavaju na pozorišnoj sceni.

[/restrictedarea]