Luka Radonjić – Srpstvo u temeljima

Da li će posle izbora Crna Gora biti srpska u onoj meri koliko po istorijskoj liniji bude svoja?

DPS traga za koalicijom po negaciji, odnosno svima koji su protiv tradicije i istorije Crne Gore, osobito srpskog elementa u njoj. Ne traga on za koalicijom protiv „velikosrpskog nacionalizma“, niti takvo što u CG postoji, već saveznike traži u protivnicima pravoslavlja – kaže u razgovoru za „Pečat“ politički analitičar Luka Radonjić.
Čini se da dok se obruč oko Mila sve više steže, DPS ne gubi vreme – isplivale su informacije o fantomskim spiskovima, otkupu ličnih karata, krađi glasova… Šta očekujete 30. avgusta?
U poslednjih godinu dana u Crnoj Gori je formirana nova društvena većina. Prvobitno i primarno oko odbrane svetinja i osnovnih ljudskih prava i vjerskih sloboda. Prošlogodišnji protesti zbog korupcionaških afera, zatim ovogodišnje masovne litije zbog spornog Zakona o slobodi vjeroispovijesti, protesti u Budvi zbog prekrajanja izborne volje građana, kao i brojni „spiskovi solidarnosti“ s desetinama hiljada ljekara, advokata, novinara, inženjera, sportista, studenata – znak su podrške sa svima koji su se zbog slobode govora i demokratskog izražavanja našli na udaru režima DPS-a. Predstojeći izbori predstavljaju istorijsku šansu da se politički konkretizuje novoformirana većina. Široka narodna koalicija „Za budućnost Crne Gore“ predstavlja glavnu okupljajuću snagu a tu je i koalicija „Mir je naša nacija“, dok lista „Crno na bijelo“, koju predvodi URA, glasački mobiliše ljude koji imaju animozitet prema klasičnim strankama. Konkurišu i manji politički subjekti poput SDP-a i SD-a, koji se u opoziciji tretiraju kao „režimski sateliti“ i kojima rezultat „pumpaju“ ovdašnje ankete sa namjerom da im pomognu prelazak cenzusa. Očekivanja naroda su da se Crna Gora odbrani od DPS-a, da konačno ispuni smisao postojanja višestranačkog sistema – demokratskom smjenom vlasti putem prvi put od uvođenja višestranačkog sistema 1990. godine.
Da li je DPS spreman da mirno preda vlast?
DPS intenzivnije nego ikada pre stvara atmosferu političke, nacionalne i vjerske netrpeljivosti, preko medija koji su im lojalni, dok partijska saopštenja kipte od agresivnog rečnika i optužbi. U svemu i svakome vide „izdajnike države“ i „strane plaćenike“, zbog čega je njihova retorika postala vrlo inspirativna za sve oblike parodije i satire. Ipak, to ne mijenja činjenicu da kreiraju ambijent netrpeljivosti, ali i potvrđuje da se radi o jednoj agresivnoj političkoj manjini, koja državu tretira kao partijski servis iz kojeg decenijama crpe velike privilegije. Njihovo djelovanje ne upućuje na potvrdan odgovor na ovo pitanje, no važan faktor u svemu će biti narod, ali i međunarodni subjekti. Važno je da smjena vlasti protekne mirnim i demokratskim putem, što kroz istoriju često nije bio slučaj, jer bi to bio istinski korak naprijed za Crnu Goru. 
Litije na moru još jednom su pokazale istrajnost naroda u nameri da se suprotstavi odlukama režima. Koliko bi Crna Gora posle izbora trebalo da bude srpska da bi bila po meri očekivanja ljudi na barkama?
Crna Gora je, kao i mnoge druge zemlje, prošla kroz različite istorijsko-ideološke faze, sa određenim specifičnostima koje su vezane za njen geografski položaj, istorijske okolnosti i mentalitetsko-kulturološke osobenosti. Najvažnije je da se Crna Gora izgradi kao demokratska, politički i nacionalno tolerantna država i kao takva predstavlja državu svih građana i nacija koji u njoj žive. A što se tiče srpskog elementa u njoj, srpstvo je u tradiciji i temeljima Crne Gore, tako da će ona – i to je moj stav – biti srpska onoliko koliko po istorijskoj liniji bude svoja.
Na koji deo biračkog tela Đukanović računa kada se poziva na borbu protiv velikosrpskog nacionalizma?
To je manipulacija koju Đukanović koristi u namjeri da uplaši nacionalne manjine. Zanimljivo je da je isti on 1989. godine, prilikom dolaska na vlast, svako plašenje Crne Gore velikosrpskim hegemonizmom nazivao najtežim i najgrubljim riječima. Zato je o tome što danas radi najbolje ocjene dao on sam, kada je dolazio na vlast upravo zahvaljujući narativu o Kosovu i srpstvu.
U kojoj meri je uklanjanje Mila Đukanovića činjenica prihvatljiva za Zapad?
Nema razloga da ne bude. U Crnoj Gori su sazrele demokratske opozicione snage podržane narodom. Smjena vlasti putem izbora je najnormalnija praksa na Zapadu i pripada zapadnom političkom sistemu vrijednosti. Istina, zbog geopolitičkih i regionalnih interesa stranih država, koje je Đukanović bio spreman da izvršava, dobijao je podršku Zapada jedno vrijeme. No situacija u svijetu se promijenila a Milo Đukanović više nije garant mira i stabilnosti, niti posjeduje čvrst oslonac podrške u narodu. I to je danas najvažnija politička činjenica.
Da li se nazire strateški spoljnopolitički vektor koji će uspostaviti buduća vlast? Može li sadašnja opozicija izaći iz svojevrsnog diplomatsko–obaveštajnog i političkog protektorata Zapada?
Najvažnije je da do smjene vlasti dođe i da nova vlast organizuje prve demokratske i poštene izbore u istoriji zemlje, koji će biti prilika da se odmjere političke snage i ideologije.