Poniranje u svetlost i tišinu

POVODOM IZLOŽBE U PRIJEDORSKOJ GALERIJI 96

Na slikama Dobrija Stojanovića, kako je primetio likovni kritičar Sreto Bošnjak, dominiraju svetle boje, ženski likovi i oblici koji se „poklapaju, ’seku’, udaljavaju i nadvisuju, dele i umnožavaju, kao da je više slika u jednoj slici, kao da se više stvarnosti sažima u tkivo jedne slike“

U Galeriji 96 u Prijedoru podno Kozare nedavno je bila priređena izložba beogradskog slikara Dobrija Stojanovića, a ovom u gradu u kome je inače rođen znameniti vajar Sreten Stojanović, Dobrijev prezimenjak, bio je to prvorazredni kulturni događaj kakvog nije bilo u poslednje vreme. Izloženo je 37 ulja na platnu koja je ovaj beogradski umetnik stvarao unazad tri decenije. Prijedorčani su se svojski pripremili za ovu izložbu, štampali su najavne plakate, takođe katalog, gde se nije štedelo na hartiji i opremi kako bi ovaj slikar i njegovo delo bili predstavljeni na najbolji način. Velika poseta tokom trajanja izložbe potvrdila je interesovanje Prijedorčana za ovo likovno dešavanje.
Zanimljivo je da je ova izložba preseljena iz Prokuplja (podno Kopaonika, a gde je rođen i stasao veliki slikar Boža Ilić!), koje je, kao i Prijedor, grad sa slikarskom tradicijom u kome stvara nekoliko likovnih umetnika poznatih i van naše zemlje.
Ovim izložbama, prijedorskoj i prokupačkoj, prethodila je još jedna – gotovo grandiozna, a priređena u prestižnoj Galeriji Rajka Mamuzića u Novom Sadu, na kojoj su bila izložena 83 ulja na platnu. Umetnik se tom prilikom predstavio u svoj svojoj stvaralačkoj punoći i raskoši. Rafinirana novosadska likovna publika takođe je punila ovu galeriju i uživala u Dobrijevim delima.

[restrict]

Na slikama ovog stvaraoca, kako je primetio likovni kritičar Sreto Bošnjak, dominiraju svetle boje i ženski likovi i oblici koji se „poklapaju, ’seku’, udaljavaju i nadvisuju, dele i umnožavaju, kao da je više slika u jednoj slici, kao da se više stvarnosti sažima u tkivo jedne slike. Nije nimalo slučajna geometrijska osnova kompozicije, ona igra pravougaonih planova koji se, kao u prizmi, prelamaju po širini, visini i dubini, naglašavajući ’apstraktnu’ prirodu prizora, njihovu duhovnu uslovljenost“.
O slikarstvu Dobrija Stojanovića objavljeno je stotinak radova, pa i jedna knjiga. O njemu su, pored Srete Bošnjaka i Željka Sabola, pisali i Zoran Markuš, Miodrag B. Protić, Nikola Kusovac, Aleksa Čelebonović, Španac Luis Gonzales Robles, Mića Popović, Kosta Vasiljković, Ljiljana Ćinkul. Pojedini kritičari su u njegovim slikama videli vezu s Markom Šagalom, svrstavali su ga u pristalice poetskog realizma, nastavljača medijale, što Stojanović opovrgava.
„Vrlo rano sam shvatio da slikar stvaralac mora da traži sopstveni put, sopstveni izraz, da nikoga ne treba da kopira. Nastojao sam da se moj stvaralački put ogleda u likovima koji su razneseni, čija su tela deformisana, iz kojih zrače jaka duševna stanja: uznemirenost, zabrinutost, usamljenost, spokoj“, kaže Dobri Stojanović. „Bezmalo na početku svog slikarskog puta shvatio sam da slikar mora da beži od umetničke mode, da izbegava pravila koja nameću prolazni umetnički pravci, da beži od umetničke konfekcije.“
Rezultati o kojima govori Dobri Stojanović mogu se meriti i brojem izložbi na kojim je učestvovao. Za bezmalo pola veka, koliko se bavi slikanjem, priredio je, čitamo iz kataloga koji je pripremila Galerija 96 iz Prijedora, 36 samostalnih izložbi, učestvovao je na 280 kolektivnih izložbi, od toga na 80 u inostranstvu, a bilo ih je i u Japanu i Južnoj Koreji. Dobio je 14 domaćih i šest međunarodnih nagrada, od toga četiri gran prija.

U Stojanovićevom razvojnom putu izuzetno je važan boravak u Španiji, gde se, posle studija na beogradskom Fakultetu za primenjene umetnosti, usavršavao 1986. i 1987. godine. Na delima španskih slikara uočio je nešto što je upamtio i s rukotvorina žena iz svog zavičaja – korišćenje jakih boja i svetlosti. Shvatanje lepote i poetiku Dobri je poneo iz svoga zavičaja (Kalna u jugoistočnoj Srbiji), kraja s bogatom i starom narodnom tradicijom, gde se, između ostalog, tkalo i vezlo. Vezilja je bila i njegova majka. Na rukotvorinama žena njegovog kraja, kako smo pomenuli, dominirale su snažne boje. U svom ateljeu Stojanović čuva nekoliko rukotvorina svoje majke na kojima su, jedna pored druge, skladno složene dve hladne boje – zelena i plava. Iskusni slikari od toga beže, ali na vezu koji je uradila umetnikova majka te dve boje dobro se slažu!

[/restrict]