I MI KONJA ZA TRKU IMAMO

Povodom četvrt veka svog rada Muzička kuća „Metropolis“ pokrenula je ediciju Srpski kompozitori u okviru koje je objavila CD Srpska kraljevska muzika dinastije Karađorđević, sa muzikom za klavir u izvođenju Jasmine Janković, koja se godinama uspešno bavi nacionalnom muzičkom kulturom

U razvijenim zemljama zapadne Evrope koje Otomanska imperija, zahvaljujući i srpskim ratnicima, nije pokorila, muzika za dvor postoji od kad postoje dvorovi i notni zapisi. Čak su i sami vladari komponovali (Henri Osmi, Elizabeta Prva, Barbara de Braganza) i izvodili savremenu muziku svog doba na spinetima, virdžinalima, čembalima, lautama i teorbama. Kod nas je dvorska zabava prekinuta turskim osvajanjem, pa je tako Srbija u umetničkoj muzici propustila renesansu, rani i kasni barok, klasicizam, da bi se posle oslobađanja od Turaka naglo i odjednom našla u romantizmu 19. veka. Srpska muzika je morala brzo nadoknaditi izgubljenih pet vekova.

Povodom četvrt veka svog rada Muzička kuća „Metropolis“ pokrenula je ediciju Srpski kompozitori u okviru koje je objavila CD Srpska kraljevska muzika dinastije Karađorđević, sa muzikom za klavir u izvođenju Jasmine Janković, koja se godinama uspešno bavi nacionalnom muzičkom kulturom. Samo izdanje zanimljivo je ne samo zbog dokaza da je i Srbija imala muziku za dvor i na dvoru već i zbog velikog istraživačkog rada u pronalaženju partitura muzike posvećene dinastiji Karađorđević. Od kompozitora zastupljeni je kao prvi Josif Šlezinger, učitelj muzike, osnivač i kapelmajstor Knjaževsko serbske bande, prvog orkestra u Srbiji, koji je 1831. oformljen u Kragujevcu, sa Dva srpska marša za klavir posvećena knjazu Aleksandru Karađorđeviću povodom čitanja povelje kojom se dodeljuju zvanja i odlikovanja 1843. godine.

Češki kompozitor i pijanista Alojz Kalauz je u Srbiji živeo od 1843. i na disku se nalaze dve kompozicije: virtuozne varijacije Što se bore misli moje za klavir (posveta iz 1852. ćerki kneza Aleksandra Karađorđevića i kneginje Perside, Kleopatri Karađorđević povodom njenog 15. rođendana, sa autentičnim notnim zapisom kao dokazom da stihovi ne pripadaju knezu Mihailu. Proučavanja Jasmine Janković otvaraju pretpostavke o eventualnoj neostvarenoj vezi između kneginje Kleopatre i kneza Mihaila, kao izraz pomirenja poslednje dve srpske vladarske dinastije) i Srpski napevi, ciklus od 21 klavirske minijature, posvećene istoj osobi. Poslednji autor na disku je Stanislav Binički, kompozitor Marša na Drinu, koji je 1922. budućoj kraljici Mariji Karađorđević posvetio Pozdrav kraljevoj verenici u čast njene udaje za kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića, a kralju Aleksandru Karađorđeviću posvećeno je Kraljevo kolo (1930), kojim su se otvarali svi otmeni balovi tog doba.

Kompozicije na disku svedoče o pokušajima da se umetnički prigodna, salonska muzika podigne što pre na evropski nivo, ali biće to dug i krivudav put. Promocija diska upriličena je 24. i 25. maja u Biblioteci grada i na Belom dvoru, kako protokol nalaže, na starom stenveju koji je za ovu priliku sredila porodica Bjelanović, dok su na kraju programa pesmu Što se bore misli moje ukrasili prelepim mladim glasovima Aleksandra Lojanica (sopran), Tijana Vučković (mecosopran) i baršunasti bas Gorana Krnete. Pijanistkinji Jasmini Janković treba odati priznanje na velikom radu i upornosti da se naša muzička baština zabeleži i sačuva, a objavljivanje ovakvog diska pozicionira izdavačku kuću „ Metropolis“, uz priznanje glavnom i odgovornom uredniku prof. Ljiljani Čanić, kao značajnog promotora nacionalne kulture.