Zona sumraka – Cvijeće hrvatske vlade

Piše FILIP RODIĆ

Nije iznenađujuće što Zlatko Hasanbegović ima ustaške stavove, ali je sporno što je takav čovek ministar kulture u jednoj evropskoj zemlji. Nije iznenađujuće ni što on, kao takav, osporava istorijske činjenice, sporno je što pri tome negira da je to revizionizam

Istorijski revizionizam je, po definiciji, napor da se određeni istorijski događaji reinterpretiraju tako što se verzija koju kao ispravnu prihvata većina istraživača značajno menja. Ministar kulture u vladi Hrvatske i član Izvršnog odbora Medžlisa Islamske zajednice Zagreb Zlatko Hasanbegović imao je do sada čitav niz, u najmanju ruku „blatnjavih“ izjava, ali na koje ima apsolutno pravo. Slobodan je, na primer, da kaže, kao u najnovijem intervjuu za progresivistički italijanski list Pikolo, da je u slučaju ustaškog logora Jasenovac „bilo manipulacija brojem žrtava logora, koji je bio više puta uvećan“, ali ne može, kao iole inteligentna osoba, kakvim ga smatraju hrvatski desničari, da u istom intervjuu izgovori da optužbe da je revizionista predstavljaju „klevetničku kampanju koja nije utemeljena niti na jednoj činjenici“.

[restrictedarea]

Hasanbegović je, kako navodi krajnje konzervativni hrvatski sajt narod.hr, prešao put „od urbanog zagrebačkog dečka do vrhunskog intelektualca“. Pošto je osetio da se „smrad Velike Srbije otvoreno poput plijesni širio“ i usled „događanja u Domovinskom ratu“, odlučio je da život posveti „pozivu znanstvenika i povjesničara koji će poštenim, neideološkim i znanstvenim pristupom dati doprinos sebi, svojoj obitelji i svome narodu za demistifikaciju prošlosti i istinu u sadašnjosti kao nužnog uvjeta za svjetliju budućnost“.

Naslednik Mila Budaka, Pavelićevog doglavnika i ministra kulture u NDH poznatog kao tvorca devize „trećinu ubiti, trećinu proterati i trećinu pokatoličiti“, „demistifikacijom prošlosti“ počeo je da se bavi 1996. kao saradnik mesečnika slikovitog imena NDH, glasila Hrvatskog oslobodilačkog pokreta – terorističke organizacije koju je u Buenos Ajresu 1956. osnovao Ante Pavelić. Istovremeno, postaje predsednik Hrvatske čiste stranke prava koja se poziva na „učenja“ ideologa ustaštva poput Ante Starčevića, Eugena Kvaternika i Josipa Franka. U njegovoj naučnoj biografiji najvažnija je pozicija šefa Centra za istraživanje života i dela dr Ive Pilara pri Institutu društvenih znanosti „Ivo Pilar“, koji je 1991. osnovao Univerzitet u Zagrebu i nosi ime „utemeljitelja hrvatske geopolitike“, autora knjige „Južnoslovensko pitanje i svetski rat“ u kojoj je veliku pažnju posvetio tvrdnji da je Hrvate definisalo nordijsko-arijevsko rasno i kulturno nasleđe, dok su se Srbi „mešali“ sa „balkansko-romanskim Vlasima“. Pored toga, Hasanbegović je i zamenik predsednika udruženja Počasni blajburški vod i Hrvatski križni put, koje se bavi održavanjem sećanja na „nevine hrvatske žrtve“ pobijene 1945. kod pograničnog austrijskog grada Blajburg.

S obzirom na ovo, nimalo ne čudi činjenica da Hasanbegović pliva u skladu sa dominantnim tokom u Hrvatskoj koji karakterišu umanjivanje broja žrtava ustaškog terora nad Srbima tokom Drugog svetskog rata i preuveličavanje broja ustaša i domobrana koje su partizani pobili na kraju rata. Hasanbegović, dakle, kao istoričar osporava mišljenje većine istraživača da je u Jasenovcu ubijeno više stotina hiljada Srba (700.000 je brojka koju iznose „Jad Vašem“, Međunarodna komisija za istinu o Jasenovcu ili Vladimir Dedijer, dok Centar „Simon Vizental“ i Državna komisija Jugoslavije iz 1946. navode 600.000 žrtava), a kao funkcioner Počasnog blajburškog voda tvrdi da je u Blajburgu ubijeno 200.000 mahom nevinih ljudi (ova cifra se pominje na komemoracijama) ili čak 600.000 ljudi, što je utvrdila Saborska komisija. Kao i u slučaju Jasenovca, i ovde se brojke koje iznosi većina istraživača razlikuju, ali ne u velikoj meri. Tako je Slavko Goldštajn izričito tvrdio da je u Blajburgu stradalo 20.000 ljudi, najviše pripadnici ustaške Crne legije, dok su civili pušteni kućama, te ih nije bilo među stradalima. Britanski istoričar ruskog porekla Nikolaj Tolstoj u knjizi „Otvoreni dosije Starta-Blajburg“ iz 1990. tvrdi da je 5. britanski korpus kod Blajburga partizanima izručio 26.339 ljudi, a od toga 12.196 Hrvata.

Iz ovoga je jasno da nije tačno da optužbe da je revizionista predstavljaju klevetu i da nisu zasnovane ni na jednoj činjenici. Upravo nam je Hasanbegović u svom intervjuu dao činjenicu na kojoj se može zasnivati tvrdnja da je revizionista. Ili mu je, možda, reč „revizionista“ uvredljiva jer se smatra negacionistom – čovekom koji poriče ili menja utvrđene istorijske činjenice korišćenjem nelegitimnih tehnika, što je u mnogim evropskim državama krivično delo.

[/restrictedarea]